KIZ İSTEME MERASİMLERİ VE DÜĞÜNLER-ŞIRNAK

KIZ İSTEME MERASİMLERİ VE DÜĞÜNLER-ŞIRNAK

Cizrede genel olarak görücü usulu evlenmeler oluyor.ama bir birlerini kapı pencere veya sokakla köşe başlarında beğenipte evlenenler yok değildir.İslam dini emir ve yasakları mevcut olduğu gibi nadiren aileler bir birlerini görme iznini verirler.

   Kız beğenen erkek durumu annesine açıklar.Anne de müsait bir zamanda durumu babaya açar.Anne-baba kızı ve ailesini kendilerine uygun görürlerse kız isteme kararı alınır.Bazı aileler ihtiyar bir yaşlı kadını kızın evine ağız yoklamasını yapmak ve yol açmak için gönderirler.Bu durumda kızın annesi eşine durumu açıklar.Kızın babası akrabalarına danışır uygun görüldüğünde ikinci kez gelen yaşlı hanıma durumu kızın annesi açıklar ve erkek tarafının gelmesi için gün belirlerler.Uygun görmedilkleri zaman da bahaneler uydurarak olayı kapatırlar. Erkek tarafı geldiğinde dini şartlarla başlık ve kıza verilecek ziynet eşyaları üzerinde anlaşılır.Kız evine giden heyet oğlanın annesi ninesi ve uygun görülen akrabalarla beraber gidilirBaşlık 60-70 yıl önce 30-40 mecidiye idi.Ziynet eşyası üzerinde antlaşma yapıldıktan sonra heyetin beraberinde getirdikleri tatlı ve şekerlemeler tüm akraba ve komşulara dağıtılır.Nişanın yapılacağı günün evvelinde bir kadına çay şekeri verilip eve eve dağıtılır.Bu şeker davetiye anlamındadır.Nişanda ailelerin tutummuna göre davul zurna çalınır,önde çalgıcılar arkada da bayanlar ve onlarında arkalarında hammal veya yabancı kadınların başında sofralarla dizilmiş entari ve değişik hediyelerle gidilir.Kızın evine geldiklerinde erkek tarafı oynar kız tarafı da şerbet yapma ve dağıtımıyla uğraşır.Oğlanın annesi veya gelen misafirler arasında mesut bir kadın seçilir ona altınlar verilir o da gelin adayına bu altınları takar.Sonra gelini oynamaya kaldırırlar ve şabaşlarla çalgıcılara para verirler.

   Düğünün yapılacağı günü erkek tarafı ile kız tarafı belirlerKız verme gününde geline verilmiş bütün sözler yerine getirilir.Verilen başlık parasıyla erkek evine hangi eşyay alınmışsa gönderilir.Düğünler Cizrede 3 gün 3 gece devam eder.Birinci günde el vurma (destkutank),ikinci gece kına gecesi(destreş),üçüncü gece sabahbaşı (sersıbehi) adı verilimiş.Erkek ve kızz evi davetiye yerine sabun ve kınayı bir yaşlı kadınla beraber düğüne katılacaklara gönderirler.eğer gönderilen sabun ve kına fazla ise o evin damat evine baklava veya kurabiye tepsisi göndermesi anlamına gelir.Erkekğin tarafından bir kaç kişi çarşıyı şifaen dolaşırlar ve düğüne cizreli erkekleri davet ederler.

   Düğünün ilk gecesi çalgılar çalınarak erkekler ayrı bayanlar ayrı oynarlar.İlk gecenin ardındaki sabah erkek evi kız evinden çeyizleri davul zurna eşliğinde dışardan görünecek şekilde sergileyerek getirirler.Eşyalar damatın evine geldikten sonra eşyaları teşhir ederler.

   Düğünün ikinci gecesi kına gecesidir.Düğün ya büyük bir evin avlusunda ya da geniş bir soksk veya caddede yapılır.Düğün yerine çay ocağı kurulur çalgıcılar getirilir ve gece yarıma kadar halaylarla eğlenilir.Bu arada saat 22.00 den sonra kadınlar davul zurna eşliğinde kız evine giderler gelinin eline kına yakar ve türküler söyleyip halay çekerler.

   Kına gecesinin ertesi sabahı berber çağırılır damadı traş ettirir daha sonra damatın arkadaşları tarafından damatı alarak banyosunu yaptırıp giydirirler. Gelini saat 16.00`a doğru almaya giderler.Gelin arabası süslenir konvoyla davuul zurnalı geline almaya giderler.Gelinin akrabaları pışder ( kapı arkası ) damatın akranasında ufakta olsa alınır.Ancak bazı aileler bunu yapmazlar.Gelin getirildikten sonra damat arkadaşları tarafından yakın bir yere götürülür ta ki gelini içeri alana kadar.Ama şimdi genelde damat gelini almaya gidiyor.Gelin eve girmeye bir kaç adım kala eline bir yumurta verilir ve kapı üstünde bulunan duvara çalınır.Bu sırada damat arkadaşları tarafından götürülen yerden türkü eşliğinde eve getirilir.Damat giydirilirken göğsüne biraz pamuk ve altın takılır ki halk tarafından tanınsın.Eve girmeden ayağının dibine bir koyun veya keçi kesilir içeri salınır.İçeri girer girmez ayağının dibinde içi bozuk para ve şekerle dolu bir tesi kırılır.Onunda eline bir yumurta verlilip kapı üstğndeki duvara atmasını söylerler.Odaya girdikten sonra gelin ayağa kalkar saygı gösteriri tam bu sırada kim kimin ayağına daha çabuk basar yarışması başlar.Daha sonra gelinle beraber gelen akrabası her ikisinin elini bir birlerini sevip saysınlar diye şekerli suyla yıkarlar.

   Düğünün son gününde ise erkeler pikniğe giderler.Pikniğe giden misafirler beraberlerinde baklava koli bisküvi meyvesuyu,kola vs.. gib ihediyeler götürürler Bu arada da bayanlar evde gelini halaya kaldırırlar ve beraberlerinde getirdikleri para altın gibi ziynet eşyaları da geline hediye edip takarlar.

   Gelinin geldiği beşinci geceye şevapenç(beşinci gece) denilir.Bu gecede gelinin annesi yakın akrabalarını çağırarak kızının evine ziynet veya para vermek için giderler.ayrıca beraberlerinde kurabiye ve değişik cizre tatlıları götürürler.Aradan epey zaman sonra kızın babası kızını evine yemeğe davet eder.Bu davette gelin beraberinde küçük bir kız götürür.Yemeğe cizrenin mahalli ve meşhur yemekleri yapılır.Kıznın kayınbabasını kayınvalidesin, ve diğer akrabalarını yemeğe davet ederleri.Yemekten sonra herkes mutluluk dileyip ayrılır.Geç vakitlerde de damatta müsade ,isteyip evine döner.