KÜRTLERİN İSLAM'A GEÇİŞİ

 KÜRTLERİN İSLAM'A GEÇİŞİ

Kürtlerin İslamiyete geçişi veya Kürtlerin Müslüman oluşu,

Kürtlerin çoğunluğu İslamiyet'ten önce İran (Pers İmparatorluğu) resmi dini olan Zerdüştlük dinine mensuptular. Zerdüştlük, M.Ö. 660-583 yılları arasında yaşamış olan Zerdüşt tarafından yayılmıştır. Medler zamanında bölgesel bir din iken Pers İmparatorluğu döneminde resmi din olmuştur ve resmiyetini Sasaniler'in yıkılmasına kadar korumuştur.

KÜRTLER İSLAMİYETİ SEÇMEDEN  ÖNCE  PERS VE BİZANS İMPARATORLUĞU ARASINDA PARÇALAMIŞ DURUMDAYDI. MÜSLÜMAN OLMAKLA PARÇALANMA DURUMUNDAN KURTULDULAR.

İslam dininin 7. yüzyıl'da ortaya çıkışında  Kürtler Pers İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu arasında parçalanmış durumdaydılar.

Hz.Muhammed döneminde Müslüman olan Caban el-Kurdi oğlu Meymun el-Kurdi ve Zozan adındaki kadın sahabe İslam'ı kabul eden ilk Kürtlerdir. Ancak Kürtlerin kitleler halinde İslamiyet ile tanışıp Müslüman olmalarıÖmer bin Hattab döneminde 637-642 yılları arasında olmuştur.

 İSLAM'IN YAYILIŞI VE KÜRDİSTAN COĞRAFYASI

Bugün Kürtlerin çoğunluğu Müslüman Sünnilerden oluşurken, Alevi ve Şii Kürtler de mevcuttur. Sünni Kürtlerin çoğunluğu Şafii olup çok az sayıda Hanefi olanlar da var.

 Kürtlerin içerisinde kayda değer sayıda Ezidilik, ve az sayıda Yahudilik, Hristiyanlik ve Zerdüştlük dinine mensup nüfus da bulunmaktadır.

Kürtler İslam dinine geçişle beraber çok sayıda bilim insanı ve alim yetiştirdiler, İslam'ın Altın Çağı olarak adlandırılan dönemde, Abdussamed Babek, Ebu Abdullah el-Mukri, Bassami Kurdi, Ali Hariri, Macid el-Kurdi, İbnü'l Ezrak,Fahru'l-Nisa, Amidî, Şemseddin Şehrezuri, Ebu'l Fida, İbn-i Salah el-Kurdî, Mübarek el-Mustevfi, Siraceddin Urmevi, Ahmed Eşnehi, Musa Kemaleddin, Ali İbnü'l-Esîr, Tacuddin Kurdi ve Fahreddin Ahlatî gibi çok sayıda İslam alimleri, Kürt edebiyatçılar ve bilim insanları yetişti.

Dinaveri Kürtlerin tarihi ve antropolojisi üzerinde çalışmalar yapan ilk bilim adamlarından olmuştur, bu çalışmasını Ensab el-Ekrad (Kürtler'in Kökeni) adlı eserinde toplamıştır.[14] Bassami Kurdi (9. yüzyıl), Abdussamad Babek (972-1019), ve Ali Hariri (1009-1080) Kürtçe şiir yazan ilk şair ve edebiyatçılardır.  Şemseddin Şehrezuri 13. yüzyıl'ın önde gelen tıp bilim insanı ve İslam filozofu.

Bunların yanı sıra bu dönemde Kürdistan coğrafyasında çok sayıda camii, çeşme, medrese ve hastaneler inşa ettiler. Günümüzde Türkiye sınırları içerisindeki ilk camii olan Ebul Manucehr Camii Şeddadiler emiri olanManucehr ibn Şavur tarafından inşa edilmiştir.

KÜRTÇE

Kurd û Misilman

Piraniya Kurdan ji ola Zerdeştiyê bûn, ola fermî ya Iranranê (Empiremparatoriya Farisî) ya berî Islamslamê. Zerdeştî, BZ. Ew ji hêla Zarathustra ve hate belav kirin, ku di navbera 660-583 de jiyaye. Dema ku di dema Mediyan de olek herêmî bû, di dema Persianmparatoriya Faris de bû ola fermî û fermîtiya xwe heya hilweşîna Sasaniyan parast.

Gava ku dînê Islamslamê di sedsala 7-an de derket holê, Kurd di navbera Persianmparatoriya Faris û Bymparatoriya Bîzans de perçe bûn.

Maimon el-Kurdî, kurê Jaban el-Kurdî, ku di dema Pêxember Mihemed de Misilman bû, û rêhevalek jin a bi navê Zozan yekemîn Kurd bûn ku Islamslam qebûl kirin. Lêbelê, Kurd di navbera 637-642 de di dema Omar bin Khattab de bi komî Islamslamî dîtine û bûne toslam.

Gava ku piraniya Kurdan îro Suniyên Misilman in, Kurdên Elewî û iaîa jî hene. Piraniya Kurdên Sunî Shaafiî ne û Hanefî pir hindik in.

 Di nav Kurdan de hejmarek berbiçav a Yazzîdî, û hejmarek kêm olên Cihû, Mesîhî û Zerdeştî jî hene.

Bi zivirîna Islamslamê re, Kurdan di serdema bi navê Serdema Zêrîn a Zayîn de .Slam. -Nisa, Amidî, Şemseddin Şehrezuri, Ebu'l Fida, İbn-i Salah el-Kurdî, Mubarak el-Mustevfi, Siraceddin Urmevi, Ahmed Eşnehi, Musa Kemaleddin, Ali İbnü'l-Esîr, Tacuddin Kurdi û Fahreddin Ahlatî. Zanayên Islamicslamê, wêjevan û zanyarên Kurd hatin perwerdekirin.

Dinaveri yek ji wan zanyarên yekem bû ku li ser dîrok û antropolojiya Kurdan lêkolîn kir, û wî ev berhem di xebata xwe ya bi navê Ensab el-Ekrad (Orjîna Kurdan) de berhev kir. [14] Bassami Kurdi (sedsala 9-an), Abdussamad Babek (972-1019), û Ali Hariri (1009-1080) yekem helbestvan û wêjevan bûn ku bi kurdî helbest nivîsandin. Emseddin Şehrezuri zanyarê bijîşkî yê sereke û fîlozofê îslamî yê sedsala 13-an e.

Li kêleka vana, wan di vê serdemê de li Kurdistanê gelek mizgeft, kanî, medrese û nexweşxane ava kirin. Ro, di nav tixûbên Tirkiyê de, yekem mizgefta Abul Shaddadids Manucehr Camedy bi emrê olanmanuceh ibn Sava hate çêkirin.

Kaynak: hıstoryfolkkurds.com/kurdsslamc.html